UTOPIA :: 47

Over Utopia :: 47

Utopia :: 47 omspant vele eeuwen. Van 1647, het laatste jaar van de Dertigjarige Oorlog die grote delen van Europa meesleepte in een bloedig religieus conflict, tot 2047, het laatste jaar van een toekomstig Dertigjarig Wereldconflict dat de menselijke beschaving aan de rand van de afgrond brengt. Utopia :: 47 is een muzikale Passie in twee delen. Het uitgangspunt van het eerste deel is de geestelijke muziek die Heinrich Schütz (1585-1672) tijdens de Dertigjarige Oorlog componeerde. De schoonheid, de ontroering en de verfijning van de barokmuziek behoren tot de hoogtepunten van de westerse beschaving. De geestelijke muziek was eeuwenlang het ultieme teken van de hoop op een andere, betere wereld. Dat utopische verlangen kreeg uitdrukking in de schoonheid en het natuurlijke evenwicht van de muzikale harmonie.

Aan het begin van de eenentwintigste eeuw staat die harmonie op de helling. Het Schütz-concert kan niet anders dan uitmonden in een discussie over de wereld van vandaag, over politiek en religie, over geweld, over schoonheid die haar gezicht heeft verbrand. We genieten nog steeds van de schoonheid van de ‘oude muziek’, maar geloven we nog in wat die muziek ons vertelt? Zijn we nog gevoelig voor haar ethisch appèl of houdt onze bewondering op bij het esthetische genoegen? Is het nog mogelijk een ‘passie’ voor onze tijd te schrijven? En wat blijft er van ons utopisch verlangen over, oog in oog met de mogelijkheid van een catastrofe?

In het tweede deel krijgen die vragen een radicaal muzikaal antwoord. 2047. Wat betekent muziek the day after? Wat blijft er over van de muzikale traditie? Wat kunnen we nog begrijpen en gebruiken van het muziekuniversum van de voorbije eeuwen? Hoe zouden we met de muziek van Schütz omgaan? Welke vervreemdende beelden van de voorbije wereld zijn op ons netvlies blijven hangen? En kan er uit de brokstukken cultuur een nieuwe samenleving ontstaan? Blijven we geloven in schoonheid en utopie? Of kiest de nieuwe, ludieke mens voor het spel, het eindeloos monteren, de lust van combineren van hoog en laag, populair en elitair, geestelijk en werelds? Geen concert meer, maar een game, een party! The Day After Party!

Maar langzaam kristalliseert zich uit dat muzikale geweld de stem van een vrouw en het verhaal van een moderne passie, een oorlogsverhaal dat zich op zoveel plaatsen in de wereld zou kunnen afspelen. Het verhaal van een anoniem slachtoffer dat stem geeft aan een wereld die zijn ondergang ternauwernood heeft overleefd. Die stem brengt ons naar de essentie, naar een nulpunt dat tegelijk het einde als een nieuw begin zou kunnen zijn.